Kutera Anna

Kutera Anna

Anna Kutera ur. w 1952 roku w Zgorzelcu. W latach 1972-1977 studiowała we wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Pracę dyplomową obroniła w pracowni Konrada Jarodzkiego. Obecnie mieszka i pracuje we Wrocławiu.

Anna Kutera jeszcze w czasie swych studiów malarskich, przy poparciu Alfonsa Mazurkiewicza, w którego pracowni początkowo się kształciła, i Konrada Jarodzkiego – późniejszego promotora, zaczęła wykraczać poza tradycyjnie pojmowane medium obrazu. Bliskie twóczości artystki były istotne wówczas założenia konceptualizmu oraz jego szczególnej odmiany wyrosłej we Wrocławiu – sztuki pojęciowej. Bożena Kowalska, próbując uchwycić istotę różnorodnej, sięgającej wielu form i technik twóczości Kutery, wskazała na jej ciągłe zainteresowanie relatywizmem pojęć i wartości rządzących współczesnością. Od 1973 roku artystka współpracowała z Międzynarodową Galerią Sztuki Współczesnej przy Klubie Studenckim Pałacyk, a w latach 1978-1983 była jej kierowniczką artystyczną. Od 2004 roku jest wiceprezeską Zarządu Okręgu Wrocławskiego ZPAP.

Morfologia nowej rzeczywistości to cylk, który autorka rozpoczęła jeszcze w trakcie studiów; składały się nań serie zdjęć, ukazujących jej małoletniego syna – Witosława Przerwę. Chłopiec na kolejnych zdjęciach wykonuje pewne powtarzalne gesty, używając do tego różnych rekwizytów, takich jak: kwiaty (Język kwiatów, 1975), czapki (Układ morfologiczny – czapki, 1975), piłka, którą zamierza kopnąć (Zamiar, 1975) czy obiad, którego nie zamierza zjeść (Bez zamiaru, 1975). Seryjność oraz bliskie ujęcia miały za zadanie udowodnić, jak przy niewielkiej zmianie wykorzystywanego sztafażu scenograficznego zmienia się sens całego zdjęcia. W cyklu prac z 2009 roku – Morfologia aktualnej rzeczywistości – do podobnych badań Kutera wykorzystała jako modelkę córkę swego syna Witosława. W 1981 roku na plenerze w Osiekach artystka zrealizowała pierwszy z serii wideo performans pt. Dialog. Siedząc naprzeciwko telewizora, w którym odtwarzane było nagranie jej samej, prowadziła ze sobą sztuczną rozmowę, odpowiadając i zadając pytania do wyreżyserowanej sceny. Rozmowy dotyczyły nieporozumień między ludźmi oraz mechanizmów ich powstawania. Od początku lat dziewięćdziesiątych Kutera realizowała prace zawierające w swych tytułach słowa Mój dom. Odwołując się do archetypicznej idei domu jako schronienia i jednego z najważniejszych aspektów funkcjonowania jednostki w społeczeństwie, budowała przy użyciu różnych technik oraz materiałów formy przywodzące na myśl kształty i funkcje domostw. Niekiedy były to oszczędne konstrukcje z drewna bądź metalu, choć nie raz artystka wykorzystała także nietypowe materiały, takie jak papier fotograficzny, sznurek, kwiaty, skóra cielęca, gałęzie. Realizacje te często były dedykowane konkretnym miejscom, w których zostały stworzone, i ludziom je zamieszkującym. Do tych poszukiwań zaliczyć również można reliefowe formy artystki, powstające z usypywanego na płaskiej powierzchni maku, mającego specyficzny metaliczny połysk (Moje makowe domy, 1990/1999). Na przełomie lat 2007/2008 Kutera zrealizowała materiał składający się z serii zdjęć i filmu, zatytułowany Domy bezdomnych, dokumentujący prowizoryczne schronienia osób wykluczanych ze społeczeństwa.

Piotr Stasiowski

Dzieła artysty