Aleksiun Jan Jaromir

Aleksiun Jan Jaromir

Jan Jaromir Aleksiun (ur. 1940) – polski artysta zajmujący się grafiką warsztatową i użytkową, malarstwem, rysunkiem, plakatem, a także instalacjami rzeźbiarskimi. Współtwórca wrocławskiej szkoły plakatu, należał do tzw. „wrocławskiej czwórki” (wraz z Eugeniuszem Getem-Stankiewiczem, Jerzy Czerniawskim i Janem Sawką). Mąż malarki Miry Żelechower-Aleksiun.

W latach 1959-1966 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta). Dyplom obronił na Wydziale Ceramiki i Szkła, w pracowni Stanisława Dawskiego. Po studiach pracował krótko jako grafik-projektant we Wrocławskich Zakładach Elektronicznych ELWRO. Od 1969 roku związany z macierzystą uczelnią; w 1980 roku został jej pierwszym demokratycznie wybranym rektorem (zrezygnował ze stanowiska po wprowadzeniu stanu wojennego). Od 1990 roku profesor, w latach 1999-2005 dziekan Wydziału Grafiki.

Wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, otrzymał m.in. srebrny medal na II i III Biennale Plakatu w Katowicach (1967 i 1969), złoty medal na II Ogólnopolskim Triennale Rysunku we Wrocławiu (1968), II nagrodę, nagrodę publiczności i wyróżnienie w konkursie na Najlepszy Plakat Wrocławia (1972), I nagrodę w kolejnych edycjach tego konkursu (1973, 1977, 1979, 1980), Nagrodę Artystyczną Miasta Wrocławia (1979), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1980 i 1994). W 2006 roku odznaczony złotym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

W 1976 roku wziął udział w wystawie „Czterech w Wilanowie” w Muzeum Plakatu w Wilanowie, wspólnie ze wspomnianymi wyżej artystami okrzykniętymi potem „wrocławską czwórką”. Wybrane wystawy indywidualne: w Galerii „Na Starych Jatkach” we Wrocławiu (1977), „Mieszkańcy Antypodów” w Galerii „Spojrzenia” we Wrocławiu (1980), „Porozmawiajmy” w Galerii na Solnym we Wrocławiu, „Mezalians” w Pałacu w Jabłonnie pod Warszawą (2008), „Wycinki, przecinki, zaimki…” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (2015), „madeinja” w Domku Miedziorytnika we Wrocławiu (2017).

Dorobek artysty jest bardzo różnorodny – od charakterystycznych obrazów malowanych temperą (sprawiających wrażenie przymglonych), przez plakaty o rozpoznawalnym stylu i mocnym wyrazie (projektowane m.in. dla Wrocławskiego Teatru Pantomimy i Teatru Współczesnego we Wrocławiu), po kolaż cyfrowy i obiekty rzeźbiarskie. Mimo eksplorowania nowych technik, główny rys twórczości Aleksiuna pozostaje niezmienny. „Jego sztuka, pełna ironii i odautorskiego dystansu, przypomina, agituje, nie pozwala na obojętność. Jest komentarzem do skomplikowanej i niejednoznacznej rzeczywistości, która musi być ciągle od nowa oglądana, stale domaga się tłumaczenia” – pisała Monika Braun w książce Podróże do wielu odległych światów, czyli lekcje projektowania graficznego według Jana Jaromira Aleksiuna (Wrocław 2019).


Karolina Dzimira-Zarzycka

Dzieła artysty