Hałas Józef

Hałas Józef

Józef Hałas ur. w 1927 roku w Nowym Sączu. Studia odbyła w latach 1949-1954 we wrocławskiej PWSSP na Wydziale Malarstwa pod kierunkiem Eugeniusza Gepperta i Stanisława Dawskiego. Obecnie mieszka i pracuje we Wrocławiu.

Józef Hałas, artysta znany przede wszystkim jako malarz, jest także autorem gwaszy, rysunków oraz filmów. Tuż po studiach, w roku 1955, wziął udział w ważnej dla polskiego malarstwa wystawie w warszawskim Arsenale. Jest współtwórcą powstałej w 1956 roku Grupy X, a od 1961 członkiem Szkoły Wrocławskiej (od 1967 roku znanej jako Grupa Wrocławska). Serie pierwszych prac Hałasa kojarzone były ze sztuką dzieci. Niejednokrotnie porównywano jego malarstwo do twórczości Paula Klee, łączonego także ze sztuką naiwną. Ale te skojarzenia były tyle potoczne, co i pobieżne, bowiem u podstaw twórczości Hałasa legła głęboka analityczna dociekliwość i wnikliwość malarska. W swoich pracach artysta skupił się przede wszystkim na obserwacji natury, i to ona stała się niezmiennie do dziś obiektem jego fascynacji. Najczęściej pojawiającym się w twórczości malarza motywem jest górzysty krajobraz okolic Nowego Sącza, który stanowi odbicie spędzonych tam szczęśliwych lat dzieciństwa i wczesnej młodości. Temat górskiego pejzażu był wielokrotnie przez autora przekształcany i doprowadzany do coraz oszczędniejszej, syntetycznej formy. Najczęściej pejzaż ten był przedstawiany za pomocą obecnego w naturze horyzontalnego podziału na niebo i ziemię. W tak skomponowanym obrazie pojawiały się dodatkowo uwypuklone elementy abstrakcyjne – piony, skosy oraz układy punktów uzupełnione o wyrazistą grę kolorów – co w sumie dopiero stanowi o walorach malarskich prac. Dominujący motyw podziału wykorzystywany był przez Hałasa również w jego cyklach – Droga, Góra, Wnętrza, Małe Ikony, Nowe Struktury – oraz w Akcji malarskiej na śniegu z 1971 roku. Ten zapis performansu to także wynik zamiłowania artysty do dzieł wielkiego formatu. Obok motywu pejzażu w twórczości Hałasa pojawiają się też Figury, gdzie artysta sięga po syntezę kształtów i kolorów. Temat zainteresował go podczas górskich wędrówek, na których odkrywał w przydrożnych kapliczkach figury świętych. Inspirujący wpływ na twórczość Hałasa miała wizyta w bułgarskiej cerkwi Bojana, z której doznania są widoczne również w obecnie powstającym cyklu pt. Duże Figury.

Andrzej Saj