Świdziński Jan
Jan Świdziński ur. w 1923 roku w Bydgoszczy. Studiował malarstwo u Jana Cybisa i grafikę u Tadeusza Kulisiewicza w Akademii Sztuk Plastycznych w Warszawie. Dyplom uzyskał w specjalności malarstwo w 1952 roku. Mieszka i pracuje w Warszawie.
Do 1970 roku Jan Świdziński był aktywnym malarzem. Zainteresowanie dla awangardowej tradycji sztuki, zwłaszcza idei konceptualizmu, skłoniło go do studiowania od 1965 roku koncepcji strukturalizmu, zagadnień lingwistyki i teorii informacji. Od tej pory stał się też wybitnym teoretykiem i krytykiem sztuki. Po roku 1970 współpracował z grupami twórczymi i galeriami zajmującymi się nowymi mediami i sztuką postkonceptualną (Galeria Remont i Mała Galeria w Warszawie, Galeria Permafo we Wrocławiu, Warsztat Formy Filmowej w Łodzi). Od 1974 uprawia sztukę performansu. W 1975 sformułował teorię sztuki kontekstualnej (jako krytykę konceptualnych tautologii), która została opublikowana w 1976 roku w języku angielskim (Lund, Szwecja), a w 1977 po polsku (Sztuka jako sztuka kontekstualna, Galeria Remont). Artysta napisał także inne książki na ten temat: Sztuka, społeczeństwo i samoświadomość (Kanada 1979, Warszawa 2009), Sztuka i jej kontekst (Kanada 2005, Radom 2009). Poglądy na temat teorii sztuki kontekstualnej wyrażały też wystawy indywidualne (m.in. Stale mówimy o człowieku, 1979; Wolność i ograniczenie, 1984). W tekście do katalogu wystawy Transgresje (Wrocław, 1989) stwierdził: „Sztuka, rozwiązując wyłącznie własne problemy, nie daje na nic odpowiedzi. Dobrowolnie pozbawiając się możliwości działania w świecie wartości potrzebnych człowiekowi, ogranicza swą rolę do bycia luksusowym gadżetem. Nie ulegajmy iluzji. Wchodząc do pałacu sztuki, nie stajemy się piękniejsi. Nie mówmy pięknie – mówmy prawdziwie. Ani człowiek, ani sztuka nie da się oddzielić od rzeczywistości, w której tkwią. To, czego potrzebujemy – to nie stałej zmiany dla zmiany, lecz samoświadomości własnego miejsca i prawa do własnego wyboru”.
Adam Sobota